Türkçede önlük Artlık ve düzlük yuvarlaklık uyumları var mıdır?
Türkçede, ünlü uyumuna dayanan ve diğer dünya dillerinin çoğunda bulunmayan, damak uyumu ve dudak uyumu olmak üzere iki tür ünlü uyumu vardır. Damak uyumu, bir sözcükteki ünlülerin önlük-arka uyumu (e, i, ö, ü/a, ı, o, u), düzlük-yuvarlaklık uyumu (a, e, ı, i/o, ö, u, u) olarak tanımlanan dudak uyumuna ise uyum denir.
Osmanlı Türkçesinde soru eki düzlük yuvarlaklık uyumuna uyar mı?
Yazıldığı kelimelerin yanına yerleştirilen soru eki kategorik olarak bir ektir. Genel olarak incelik ve kalınlık uyumunu, düzlük ve yuvarlaklık uyumunu ve ünsüz uyumunu izler.
Türkçede ünlüler incelik kalınlık ve düzlük yuvarlaklık bakımından uyum içinde midir?
Türkçe kelimelerde ünlü uyumu kalınlık, incelik, düzlük ve yuvarlaklık şeklinde ortaya çıkar. Söz konusu ünlülerin artikülasyon alanında gösterdiği uyuma kalın-ince uyum denir.
Artlık önlük uyumu ne demek?
Bunlardan biri de genellikle ilk edebî metinlerden günümüze kadar gelen ve kelimelerin ünlülerinin çok kalın ya da çok ince olmasına dayanan kalınlık-incelik uyumu veya önlük-arka uyumudur.
Düzlük yuvarlaklık uyumu nedir?
Düzlük kuralına göre, basit bir ünlüden sonraki tüm ünlüler düz olmalıdır. Ancak, yuvarlaklık kuralıyla, her hece bir sonraki hecenin ünlüsüyle karşılaştırılır. Örnek: O diyecek (yuvarlaklık kuralını takip eder: yuvarlak – dar yuvarlak)
3 sınıf büyük ünlü uyumu ne demek?
Bir sözcüğün ilk hecesinde kalın ünlü (a, ı, o, u) varsa diğer hecelerdeki ünlüler kalınlaşır, ince ünlü (e, i, ö, ü) varsa diğer hecelerdeki ünlüler kalınlaşır, diğer hecelerdeki ünlüler incelir: adım, ayak, boyunduruk, burun, dalga, dudak, yutmak; beşik, bilezik, haşhaş, gözlük, üzengi, vergi, yüzük vb.
Osmanlı Türkçesi sağda mı solda mı?
( ) Osmanlı Türkçesi alfabesi soldan sağa doğru yazılır. ( ) “ڭ-گ-ژ-چ-پ” harfleri Kur’an alfabesinde yer almayan harflerdir.
Osmanlı Türkçesi özellikleri nelerdir?
Osmanlı Türkçesi esasen Türkçe anlamına gelir. Osmanlı Türkçesinin en belirgin özelliği, Arapça ve Farsça kelimeleri Türkçenin cümle yapısına dahil etmesidir. İlk aşamada, Osmanlı Türkçesi esas olarak yönetici sınıf ve eğitimli seçkinler tarafından kullanılan yazışma ve edebi dildi.
Osmanlı Türkçesi için ne söylenir?
İmparatorluğun son döneminde “Osmanlı” sözcüğü “Osmanlı dili, Osmanlının dili” anlamında kullanılsa da buna da itirazlar vardı.
Türkçede yuvarlaklaşma nedir?
Özet: Yuvarlatma, düz bir ünlünün dudak ünsüzünün veya kelimedeki yuvarlak bir ünlünün etkisi altında asimilasyon yoluyla yuvarlak bir ünlüye dönüşmesi olgusudur. Eski Türkçeden beri yuvarlak ünlü eklerinin varlığı, Eski Türkçe ve Orta Türkçe dönemlerinde modern anlamda dudak uyumunun ortaya çıkmasını engellemiştir.
Ünlüler neye göre düz ve yuvarlak olarak ayrılır?
Dudakların durumuna göre: 1. Düz ünlüler: a, e, ı, i. 2. Yuvarlak ünlüler: o, ö, u, ü
Aşağıdaki kelimelerden hangisi kalınlık incelik uyumuna uymaz?
Majör ünlü uyumuna uymayan ekler. Türkçede ekler kelimenin son ünlüsüne göre uyumlaştırılır. Ancak bazı ekler bu kurala aykırıdır: -ki, -yor, -ken, -mtırak, -gil, -leyen. Bu ekler her zaman majör ünlü uyumuna uymaz. Akşamları, nabız, çalışırken, ekşi-ekşi, yürürken gibi.
Damak uyumu ne demek?
Kural şudur: Bir kelimenin ilk hecesinde kalın ünlü varsa, sonraki hecelerdeki ünlüler de kalın olmalı ve bir kelimenin ilk hecesinde ince ünlü varsa, sonraki hecelerdeki ünlüler de kalın olmalıdır. İnce olmak damak uyumudur.
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi Artlık önlük uyumuna uymamaktadır?
Ünlü uyumu: Türkçe kökenli sözcüklerde önlük-artlık (büyük ve küçük ünlü uyumu) uyumu vardır (Ergin 1993: 68-70): gör, ki, dahi, inan, kardeş, elma, şişman, çamur, hurma, karpuz vb. Sözcükler Türkçe olmakla birlikte bu kurala uymamaktadır.
Büyük ünlü uyumu nerede aranmaz?
3. Bitişik birleşik sözcüklerde büyük ünlü uyumu aranmaz: Açıkgöz. Bilgisayar. Kanepe yatak.
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi Artlık önlük uyumuna uymamaktadır?
Ünlü uyumu: Türkçe kökenli sözcüklerde önlük-artlık (büyük ve küçük ünlü uyumu) uyumu vardır (Ergin 1993: 68-70): gör, ki, dahi, inan, kardeş, elma, şişman, çamur, hurma, karpuz vb. Sözcükler Türkçe olmakla birlikte bu kurala uymamaktadır.
Önlük Artlık diğer adı nedir?
Önlük, göğüs bölgesini dökülmelerden korumak için boyundan bağlanır, vb. korur; Önlük, alt gövdeyi ve uylukları dökülmelerden korumak için belden bağlanır. Önlük, önlük ve önlüğün birleşimidir. Son yıllarda, “önlük” terimi giderek daha fazla tulum anlamında kullanılmaya başlandı.29 Ağustos 2022Önlük, göğüs bölgesini dökülmelerden korumak için boyundan bağlanır, vb. korur; Önlük, alt gövdeyi ve uylukları dökülmelerden korumak için belden bağlanır. Önlük, önlük ve önlüğün birleşimidir. Son yıllarda, “tungeres” terimi giderek daha fazla tulum anlamında kullanılmaya başlandı.
Küçük ünlü uyumu nedir ve örnekleri?
Alıntı kelimelerde küçük ünlü uyumu aranmaz: aktör, alkol, etiket, daktilo, kabul, doktor, yaramaz, önemli, inanan, müzik, profesör, radyo, onurlu, vb. Küçük ünlü uyumuna uymayan bazı kelimelere eklenen ekler, kelimenin son ünlüsüne uyar: kavun-u, konsül-luk, yaramaz-lik, müzik-ci, yağmur-luk, vb.
Büyük ünlü uyumuna uymayan kelimeler Türkçe midir?
Türkçe’ye başka dillerden alınan kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz. Bu kelimeler Türkçe’ye çevrildiğinde her zaman büyük ünlü uyumuna uymazlar: uyum, badem, ceylan, tütsü, dükkan, fidan, gazete, hamsi, kestane, limon, model, kuvvet, güreşçi, selamlama, tiyatro, köşe, ziyaret, sevda, vb.